Om goed te kunnen functioneren, heeft je lichaam energie nodig. Deze energie halen we uit ons voedsel. Zodra we een maaltijd of tussendoortje eten, wordt het voedsel in ons lichaam omgezet in glucose, een soort suiker. Vervolgens wordt deze glucose via ons bloed naar verschillende weefsels en cellen getransporteerd, waar het wordt omgezet in energie die ons lichaam nodig heeft. De hoeveelheid glucose in ons bloed wordt de bloedsuikerspiegel genoemd. Wanneer we voedingsmiddelen consumeren die veel suiker bevatten, stijgt onze bloedsuikerspiegel. Voor mensen met diabetes is het extra belangrijk om hun bloedsuikergehalte in balans te houden. Maar waarom is dat precies zo?
Wat is glucose?
Glucose is een vorm van suiker die in je bloed wordt opgenomen om je cellen van energie te voorzien of als reserve op te slaan in de vorm van glycogeen of vet. Wanneer we voedingsmiddelen met koolhydraten eten, worden deze tijdens de spijsvertering afgebroken tot glucose. Vervolgens wordt deze glucose met behulp van het hormoon insuline naar de cellen getransporteerd, waar het verder wordt omgezet in energie. Dit stelt je in staat om te denken, bewegen en je lichaamstemperatuur op peil te houden. Alle organen in je lichaam hebben voldoende glucose nodig om goed te kunnen functioneren. Glucose is dan ook de belangrijkste bron van energie voor het lichaam!
Wat is de bloedsuikerspiegel?
Je bloedsuikerspiegel of je suikerwaarden worden gemeten aan de hand van de hoeveelheid glucose in je bloed. Wanneer glucose wordt opgenomen in het bloed, stijgt de bloedsuikerspiegel. Dit is het signaal voor de bètacellen in de pancreas, ook wel bekend als de alvleesklier, om het hormoon insuline aan te maken.
Alle cellen van je lichaam hebben receptoren (of ontvangers) voor insuline. Zodra insuline zich bindt aan deze insulinereceptoren, kan glucose door de cel worden opgenomen. Insuline fungeert als een sleutel die de deur van de cel opent, zodat glucose naar binnen kan. Hiermee wordt vervolgens energie gemaakt in de mitochondriën of de energiecentrales van onze cellen. Als er reeds voldoende energie beschikbaar is, wordt de glucose opgeslagen als reserve in de vorm van glycogeen (in de lever en de spieren) of onder de vorm van vet (in de vetcellen). Deze opgeslagen brandstof kan later worden gebruikt.
Insuline zorgt er dus voor dat je lichaam glucose op de juiste manier opneemt, waardoor je glucosewaarden (oftewel je bloedsuikerspiegel) in balans blijft. Voor een gezond persoon vormt dit geen probleem, omdat het lichaam zelf de suikerspiegel zelf reguleert door insuline aan te maken.
Wat is insulineresistentie?
Normaal gesproken houdt ons lichaam het bloedsuikergehalte netjes in balans - niet te hoog en niet te laag. Echter, wanneer we regelmatig geraffineerde koolhydraten en suikers consumeren, stijgt onze bloedsuikerspiegel te vaak en te hoog. Dit dwingt de pancreas om steeds meer insuline aan te maken, zodat glucose door onze cellen kan worden opgenomen en ons bloedsuikergehalte weer normaal wordt.
Omdat overmatige suiker niet gunstig is voor onze cellen, beginnen ze geleidelijk aan minder insulinereceptoren aan te maken. Hierdoor worden ze minder gevoelig voor insuline en nemen ze minder glucose op. Dit fenomeen staat bekend als insulineresistentie.
Een te hoge bloedsuikerspiegel en diabetes
Wanneer onze cellen de glucose niet meer goed meer opnemen, stijgt de glucose in het bloed. Dat leidt tot een verhoogde bloedsuikerspiegel. Daardoor gaan de bètacellen in de pancreas steeds meer insuline aanmaken, totdat uiteindelijk ook de bètacellen uitgeput geraken en ze stoppen met de aanmaak van insuline. Zo ontstaat diabetes type 2.
Door de verstoorde werking van de pancreas kan het lichaam de bloedsuikerspiegel niet meer zelf reguleren. Het gevolg: mensen met diabetes hebben te veel suiker in het bloed. Daarom kan het nuttig zijn om de suikerwaarden regelmatig te meten.
Ook voor mensen die geen diabetes type 2 hebben, kan het waardevol zijn om ter preventie af en toe hun bloedsuikerspiegel te meten. Door periodiek de suikerwaarden in het bloed te controleren, kunnen potentiële problemen vroegtijdig worden opgespoord en kan er tijdig actie worden ondernomen om de gezondheid te behouden.
Diabetes en gezonde voeding: tips en inspiratie
Samen met voldoende lichaamsbeweging en een goede nachtrust, kan een aangepaste en evenwichtige voeding al een positieve invloed hebben op het dagelijkse leven van mensen met een verstoorde bloedsuikerspiegel of diabetes type 2. Speciaal voor hen heeft Bio-Planet alle producten en recepten verzameld die voldoen aan de richtlijnen voor gezonde voeding voor mensen met diabetes.
Deze blog kwam tot stand in samenwerking met de Diabetes Liga.