Stress verminderen? Zoek meer verbinding
“Dokter, ik heb stress.” Het is een van de meest gehoorde zinnen in de praktijk van dr. Luc Swinnen, arts en specialist in stress en emoties.
Als arts, licentiaat in de verzekeringsgeneeskunde en statisticus doet Luc al meer dan 20 jaar onderzoek naar stress en de invloed van emoties op ons functioneren. Zijn missie? Mensen helpen begrijpen hoe ons lichaam en brein samenwerken, en hoe we die link kunnen gebruiken om rust te vinden in een drukke wereld.
Hij brengt wetenschap op een heldere manier tot leven, bijvoorbeeld via zijn boeken ‘Rust voor je brein’, ‘Activeer je nervus vagus’ en ‘Versterk je nervus vagus’. Stuk voor stuk bestsellers en dat is geen verrassing, want stress is overal. Maar dr. Swinnen geeft je de inzichten om er beter mee om te gaan.
Remmen en gas geven tegelijk
Ons lichaam heeft 2 zenuwstelsels die voortdurend in balans proberen te blijven:
- Sympathisch zenuwstelsel: ons gaspedaal dat energie vrijmaakt om te vechten of te vluchten
- Parasympathisch zenuwstelsel, met de nervus vagus: onze natuurlijke rem
In een ideale wereld schakelen deze 2 zenuwstelsels afwisselend in. Maar in de drukke samenleving van vandaag duwen we bijna constant op het gaspedaal. Onze rem raakt oververhit en dat merk je aan stressklachten, slapeloosheid, prikkelbaarheid, of zelfs burn-out.
Kracht van de nervus vagus
De nervus vagus is de langste zenuw in ons lichaam. Ze loopt van je hersenen tot in je buik en vormt de brug tussen lichaam en geest. Wanneer ze goed functioneert, daalt je hartslag, vertraagt je ademhaling en komt er rust in je hoofd.
Die zenuw bestaat uit twee takken:
- Ventrale vagus, die zorgt voor bewuste rust, veiligheid en sociaal contact
- Dorsale vagus, die bij overbelasting voor freeze of verlamming zorgt
Als je je ventrale nervus vagus traint, leer je dus beter omgaan met stress. Niet door harder te werken, maar door te leren remmen.
Survival of the friendliest
Lang geleden was stress een reactie op acuut gevaar, zoals een beer, oorlog of honger. Vandaag krijg je stress door 1001 dingen, van deadlines en online meldingen tot onzekerheid en ruis. Daardoor zitten we continu in overdrive.
De beste manier om vandaag om te gaan met stress, is verbinding maken. Met jezelf, andere mensen en je omgeving. Daarom gelooft dr. Swinnen niet in ‘Survival of the fittest’, maar wel in ‘Survival of the friendliest’: je vermogen om steun te zoeken, dingen te delen, te luisteren en samen tot rust te komen.
Signalen van veiligheid
Als je steun zoekt bij anderen, herstel je sneller van stress. Ons lichaam is het levende bewijs. Een baby die huilt en door zijn ouder wordt gewiegd, kalmeert emotioneel én lichamelijk: zijn ademhaling vertraagt en hartslag daalt. Dat principe heet co-regulatie. Ook volwassenen hebben co-regulatie nodig. Een warme blik, een oprecht gesprek, een knuffel … dit zijn krachtige signalen van veiligheid voor je zenuwstelsel.
4 dingen die je zelf kan doen om stress te verminderen
- Adem bewust
Probeer de 4-7-8-oefening: adem 4 tellen in, hou 7 tellen vast en adem 8 tellen uit. Zo vertraag je je hartslag en activeer je je parasympathisch systeem - Beschrijf dagelijkse gelukjes
Noteer elke dag 3 kleine momenten die goed voelden, zo leert je brein om veiligheid te herkennen - Zoek verbinding
Deel wat je bezighoudt, bel een vriend, wandel samen, lach ... - Formuleer je missie
Een duidelijk gevoel van doel vermindert stress op een dieper niveau
Met deze 4 gewoontes versterk je je nervus vagus en vind je sneller rust. En geef toe: dat kunnen we allemaal wel wat meer gebruiken.
In samenwerking met Lannoo.
