De rollercoaster van het mama worden …
Met elk kind wordt ook een moeder (en in de meeste gevallen een vader) geboren. Dit is een van de grootste en meest intense zaken die iemand ooit mag voelen. In dit artikel lees je meer over matrescentie, de fase van het moeder worden.
En dan ben je plots mama …
“Hoewel je die rol eigenlijk al toebedeeld kreeg de eerste keer dat je aan een kind dacht, volgt de belichaming pas na de geboorte”, legt Lies Clerx, klinisch psychologe en oprichter van Leading Moms,uit. “Soms gebeurt dit in een flits, maar vaker wat trager. Het tempo en wat er nodig is verschilt enorm tussen moeders, dus voel je niet schuldig als het bij jou wat meer tijd en inspanning vraagt dan bij je buurvrouw.”
“Matrescentie is een fase waarin een vrouw na pre-conceptie, zwangerschap en geboorte, draagmoederschap of adoptie overgaat naar een postnatale periode. Deze fase is uniek voor elke vrouw en kan bij elk kind opnieuw voorkomen en zelfs een leven lang duren. De veranderingen tijdens deze fase zijn breed en omvatten vooral biologische, psychologische en sociale aspecten. Meer aandacht voor dit proces tijdens de periode rond de geboorte kan ons begrip van wat het betekent om moeder te worden verbeteren en veel leed verzachten.”
Hormonale veranderingen
“Omdat matrescentie geen ziekte of aandoening is, wordt er weinig over geschreven in de medische literatuur. Mogelijke klachten die vrouwen ervaren tijdens deze periode worden soms onterecht weggemoffeld onder de noemer ‘postnatale depressie’”, gaat Lies verder. “Zeer kort na de geboorte, onder invloed van de sterke hormonale en lichamelijke veranderingen, kennen veel mama’s enkele ‘huildagen’, ook wel kraamtranen genoemd. Bij 10 % tot 20 % blijft die sombere stemming langer dan 10 à 14 dagen aanhouden. In dit geval kan er sprake zijn van een postpartumdepressie. Die begint meestal binnen de 6 weken na de bevalling en lijkt op andere vormen van depressie.”
Emotioneel getouwtrek
Lies: “De Amerikaanse psychiater Alexandra Sacks maakt duidelijk het onderscheid tussen matrescentie en een postnatale depressie. Zij spreekt over een emotioneel getouwtrek op het niveau van de hersenen. Het is dus die spanning die vrouwen in elke vezel van hun lijf voelen tijdens die eerste prille periode (en vaak ook langer). Dat gevoel van inwendig conflict – tussen wat was en wat nu is. Inwendige vragen over datgene wat zogezegd alleen maar positief zou mogen aanvoelen, maar soms toch zo een donker randje heeft.”
“Die tegenstrijdige gevoelens die samen met een moeder geboren worden zijn voorkomen normaal. Maar, als jij als mama of je omgeving je zorgen maakt over de duur en omvang van deze gevoelens, is een eerste belangrijke stap erover te praten. Maar liefst 1 op 5 vrouwen kampt met psychische problemen in de perinatale periode. We hebben daar met z’n allen (en zeker als maatschappij!) nog heel veel en belangrijk werk te doen.”
Kenmerken van een postnatale depressie
Wees als nieuwe mama alert voor deze kenmerken als ze langer dan twee weken non stop duren.
- Sombere gedachten
- Gebrek aan interesse of initiatief
- Je beleeft weinig plezier aan je baby
- Geen of te grote moedergevoelens
- Lusteloosheid
- Gevoelens van machteloosheid, waardeloosheid, schuldgevoel, leegte of veel piekeren
- Huilbuien
- Verwardheid, concentratieproblemen, weinig zelfvertrouwen
- Gebrek aan eetlust
- Slapeloosheid
- Extreem geprikkeld zijn
- Moeite met dagdagelijkse taken
- Fysieke klachten zoals hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid
