Leer je kinderen verantwoord omgaan met geld
Weet jij nog waar je het laatst geld aan hebt uitgegeven of wanneer je nog eens cash hebt betaald? In deze digitale tijden is het makkelijk om het overzicht te verliezen wat je geldzaken betreft. En als je als ouder het goede voorbeeld aan je kinderen wil geven, moet je ook zelf de basics onder de knie hebben. “We zien vaak dat het daar soms misloopt”, vertelt zakgeldexpert Annelou van Noort.
Generatie Alfa en het verdwijnen van ‘echt geld
“Ook voor volwassenen is het niet altijd evident om in de gaten te houden hoeveel ze precies waaraan uitgeven. Het gebeurt ook allemaal zo snel. Je houdt je bankkaart tegen de betaalterminal en hop 42 euro van je rekening. Of je met die kaart nu 14 of 1.400 euro betaalt, de handeling blijft dezelfde. Hierdoor voelt betalen toch anders aan dan wanneer je bankbiljetten aaniemand overhandigt.
Volwassenen kunnen die vergelijking nog maken, terwijl kinderen nooit anders geweten hebben dan digitale betalingen. Sterker nog, generatie Alfa beschouwt eurobiljetten zelfs als speelgoedgeld.”
Annelou van Noort is al vijftien jaar actief in de financiële opvoeding, maar noem haar geen financieel adviseur. Ze is mama van drie en groeide van nieuwsgierige ervaringsdeskundige uit tot een expert die gezinnen helpt om slim om te gaan met geld.
- Mama van Maartje, Maud en Teun
- Is al vijftien jaar actief op vlak van financiële opvoeding en educatie
- Coauteur van het boek ‘Later word ik rijk. Hoe je je kind leert omgaan met geld, van peuter tot twintiger’
- Houdt van hardlopenen een goed boek met thee en chocolade
Positieve benadering
Als het tijd wordt om kinderen hun eerste zakgeld te geven, denken we wel na over geld, maar meestal hebben centjes een negatieve context. “En dat moet anders”, weet Annelou.
“We merken dat ouders vooral met hun kinderen over geld praten wanneer er zich een probleem voordoet. De kleinste heeft een online aankoop gedaan tijdens het gamen – dat gebeurt sneller dan je denkt – of zoonlief geeft zijn zakgeld steevast uit aan, in jouw ogen, onzinnige zaken. Als dat de eerste keer is dat je als gezin een gesprek over geld voert, krijgt het al snel een negatieve bijklank.
Ga beter voor een preventieve, positieve benaderingen geef je kinderen zo snel mogelijk de waarde van courante zaken mee, zoals een brood, een fiets of een auto. Dat kan door een spelletje prijzen raden in de supermarkt of laat ze op jonge leeftijd al op speelse wijze geld verdienen. Werk bijvoorbeeld met een puntensysteem: je bed opmaken? 1 punt. Het gras afrijden: 5 punten. De autowassen: 7 punten. En wie 20 punten verzamelt krijgt een bepaald bedrag. Zo blijft het leuk voor de kinderen en geef je als ouder al heel wat wijsheid mee.”
5 tips voor het hele gezin
- Houd een huishoudboekje bij. Of je je uitgaven nu via een app of een ouderwets schriftje bijhoudt, het is en blijft de beste manier om het overzicht te bewaren.
- Leer je kinderen spelenderwijs de waarde van geld en het verschil in prijzen kennen. Stel vragen zoals ‘Wat denk je, kost kaas meer dan choco?’ of ‘Stel dat je tien euro op straat vindt, wat zou je daar dan mee doen?’.
- Installeer het begrip nadenktijd in je gezin. Ziet je zoon of dochter iets dat ze echt graag willen hebben, laat ze er dan enkele dagen over nadenken. Als ze het dan nog willen, kan je de aankoop echt overwegen. Zo vermijd je impulsaankopen.
- Een familiespaarpot waar iedereen naar eigen vermogen aan bijdraagt, is een prima idee om samen ergens voor te leren sparen. Ook leer je kinderen dat sparen tijd vraagt, maar dat wie geduldig verder spaart vroeg of laat beloond wordt.
- Dompel je onder in de online wereld van je kinderen en counter onrealistische wereldbeelden door enkele welgemikte vragen. Wie naar vloggende influencers kijkt, denkt immers al snel dat iedereende mooiste kleren en de duurste huizen kan betalen.
Goede afspraken
Goede afspraken maken goeie vrienden en dat geldt hier zeker ook. “Je kiest zelf hoe je het aanpakt, maar de essentieis dat je met je gezin duidelijk afspreekt waar het zakgeld voor dient, welke zaken mama en papa kopen en wat het belang van sparen is. Hoe sneller kinderen bewust worden van de waarde en het nut van geld, hoe groter de kans dat ze zullen opgroeien tot financieel verantwoordelijke volwassenen. Ik raad mensen weleens aan om die afspraken in een contractje te gieten en de kinderen dat ook te laten ondertekenen. Je brengt dat natuurlijk eerder luchtig dan formeel aan, maar zo staat het wel op papieren heb je achteraf altijd iets om naar terug te grijpen.”
